تعریف انواع گزارش حسابرسی و اهمیت آن
گزارش حسابرسی، به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های حسابرسی، نماینده‌ی نظر حسابرس در مورد صحت و قابل اعتماد بودن صورت‌های مالی شرکت است که شامل نظر حسابرس در مورد وضعیت صورت های مالی شرکت است. به عبارت دیگر، ارزیابی از فعالیت های تجاری کامل شرکت است. این شامل نظر یک حسابرس مستقل در مورد صورت های مالی می باشد، مرجعی به چارچوب گزارشگری مالی که در تهیه حسابهای مالی استفاده می شود. در بسیاری از کشورها، شرکت های سهامی عام بر اساس قانون موظفند حسابرسی خود را سالی یکبار توسط حسابرس مستقل انجام دهند.
گزارش حسابرس
گزارش حسابرسی چیست؟
صدور گزارشهای حسابرسی نتیجه نهایی فرآیند حسابرسی شرکت است. گزارش حسابرس اهمیت زیادی دارد زیرا سرمایه‌گذاران تصمیم سرمایه‌گذاری خود را بر اساس نتایج حسابرسی شرکت قرار می‌دهند. علاوه بر این، شرکتهایی که به دنبال بهبود کنترل داخلی هستند، اطلاعات این گزارش را بسیار مفید می‌دانند.
از این گزارش به غیر از سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان مانند نهادهای دولتی، بانک‌ها و …، توسط هیئت مدیره برای تصمیم‌گیری تجاری نیز استفاده میشود. هیئت مدیره و سهامداران از گزارش حسابرسی برای ارزیابی شفافیت صورت‌های مالی و کارایی مدیریت بهره می‌برند. در حالی که دستگاه‌های دولتی از چنین گزارشی برای ارزیابی کامل بودن و صحت اظهارنامه مالیاتی استفاده می‌کنند. گزارشهای حسابرسی معمولاً دوره ۱۲ ماه گذشته شرکت را در برمی گیرد. به نوعی این گزارش معیاری از ارزش مالی شرکت برای یک دوره زمانی خاص است.
شرکت برنامه نویسان نو اندیش پاسارگاد سال ها در زمینه طراحی نرم افزار حسابداری، برنامه مدیریت قرض الحسنه و نرم افزارهای تعاونی اعتبار فعالیت دارد. پاسارگاد با استفاده از دانش حسابرسی در طراحی نرم افزارها به شما کمک می کند تا به اهداف و خواسته های خود در اداره و مدیریت شرکت خود برسید، با ما تماس بگیرید.
مزایای گزارشهای حسابرسی
گزارشهای حسابرسی به عنوان یکی از مهمترین مدارک برای سازمان‌ها و شرکت‌ها، جهت داشتن یک حسابداری صحیح و قابل اعتماد بسیار اهمیت دارد. هدف گزارش حسابرسی ارائه تضمین در مورد درستی و قابل اعتماد بودن گزارشهای مالی است. حسابرسان در این گزارش با بررسی نقاط ضعف و قوت حسابداری شرکت، پروسه‌های چرخه کاری، دیدگاه و رویه‌های شرکت، میزان توجه به قوانین و مقررات و…، توصیه‌های فنی، مالی، مدیریتی و قانونی خود را مبنی بر بهبود الگوی حسابداری و افزایش قابل اعتمادی گزارشهای مالی ارائه می‌دهند.
بنابراین، گزارشهای حسابرسی باعث افزایش اعتماد عمومی، سرمایه‌گذاران، مدیران، بانک‌ها و سایر افراد و سازمان‌هایی که با شرکت در تعامل هستند، به شرکت و گزارشهای مالی آن میشود. علاوه بر این، داشتن گزارشهای حسابرسی قوی و مناسب می‌تواند به شرکت در جذب سرمایه‌گذاران، افزایش رقابت‌پذیری، عضویت در بورس و کسب رتبه‌بندی بالاتر در صنایع مختلف کمک کند. به طور کلی، این گزارش‌ها برای ارائه یک تصویر دقیق و صحیح از وضعیت مالی شرکت بسیار حیاتی است.
انواع گزارش حسابرسی
۴ نوع اصلی گزارش مخصوص حسابرسی وجود دارد که می‌تواند براساس نظر حسابرس برای شرکت صادر گردد. این گزارش‌ها بر اساس بررسی صورت‌های مالی شرکت توسط حسابرسان تهیه میشود که شامل: گزارش های مقبول، گزارش نظر مردود حسابرس، گزارش مشروط، گزارش بدون نظر است.
گزارش های حسابرسی مقبول یا استاندارد
به معنای دیگر، یک گزارش تمیز و بدین معنی است که صورت‌های مالی شرکت عاری از هرگونه تحریف با اهمیت بوده و دید درست و منصفانه‌ای از وضعیت مالی شرکت ارائه میدهد. اما برای قابل اعتماد بودن، گزارش مقبول، باید توسط حسابرسان مستقلی که حسابرسی را انجام می‌دهند، صادر شود. این بهترین نوع گزارش برای حسابرسی است که توسط حسابرسان به نفع یک شرکت صادر میشود و نشان‌دهنده واقعی بودن صورت‌های مالی یک شرکت است.
گزارش مشروط
گزارش های مشروط
این گزارش تا حدودی شبیه به گزارشهای فاقد صلاحیت است، اما حسابرسان نمی‌توانند به دلیل یک معامله خاص با به دلیل این واقعیت که صورت‌های مالی مطابق با استانداردها تهیه نشده است، گزارش مقبول را صادر کنند. علاوه بر این، تحریف با اهمیتی در سوابق مالی مشاهده نمی‌شود. در نتیجه حسابرسان یک پاراگراف اضافی را در گزارش حسابرسی خود لحاظ می‌کنند که در آن توضیح میدهد که چرا نتوانسته‌اند، نظر مقبولی ارائه دهند.
گزارش مردود
گزارش مردود زمانی توسط حسابرسان صادر میشود که تحریف‌های با اهمیتی در صورت مالی شرکت پیدا میکند. این تحریف‌های مهم، کاملا بر صورت‌های مالی تاثیر می‌گذارند و بنابراین، صورت‌های مالی نمی‌توانند مورد اعتماد ذینفعان، سرمایه‌گذاران یا دولت باشند. حسابرسان عموماً جزئیات تحریف یافت شده در گزارشهای حسابرسی خود و کمیت اثر آن را ارائه می‌دهند تا ذینفعان بتوانند هنگام تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی به تنهایی آگاه باشند. اما این گزارش های حسابرسی عموماً توسط سهامداران، وام دهندگان یا سایر ذینفعان پذیرفته نمی‌شوند.
هرگاه حسابرسان در مورد صورت‌های مالی شرکت نظر منفی دادند، شرکت باید صورت‌های مالی خود را تصحیح کرده و حسابرسی مجدد را انجام دهد. گزارشهای حسابرسی مردود بدترین نوع گزارش است که حسابرسان می‌توانند صادر کنند.
گزارش بدون نظر
گزارش بدون نظر توسط حسابرسانی صادر میشود که نتوانند فعالیتهای حسابرسی تحت حیطه خود را برای درک ماهیت واقعی معاملات یا یافتن شواهد کافی برای اثبات مانده حساب‌ها انجام دهند. به عبارت دیگر نمی‌توانند نسبت به صورت‌های مالی شرکت نظر قطعی داشته باشند. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که سوابق مالی مناسبی وجود نداشته باشد یا حسابرسان از حمایت کافی مدیریت برخوردار نباشند. این نوع گزارش باعث ایجاد شهرت منفی برای شرکت در بازار میشود.
عوامل تاثیر گذار بر انتخاب نوع گزارش حسابرسی
انتخاب نوع گزارش برای حسابرسی تاثیر مستقیمی بر روی رضایت سهامداران و ریسک مالی شرکت خواهد داشت. از این رو عواملی تاثیر گذار بر انتخاب نوع این گزارش وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
زمینه فعالیت شرکت
در صورتی که شرکت در زمینه‌ی حساسی مانند بانکداری یا بیمه فعالیت میکند، حسابرس ممکن است تمایل داشته باشد در گزارش خود، بیشتر به جزئیات و ریسکهای مالی توجه کند.
حجم و سطح پیچیدگی صورت‌های مالی شرکت
در شرکتهای بزرگ با سطح پیچیدگی و حجم بالا، حسابرس ممکن است نیاز داشته باشد از گزارش حسابرسی با شرایط ویژه استفاده کند.
نوع مالکیت شرکت
در صورتی که شرکت دارای مالکیت خانوادگی باشد، حسابرس ممکن است به دلیل تعارض منافع، بیشتر به جزئیات توجه کند.
قوانین و مقررات محلی
در برخی کشورها ممکن است قوانین و مقرراتی وجود داشته باشد که محتوای گزارش را تعیین کنند.
فشارهای خارجی
فشارهای خارجی مانند فشار سهامداران و بدهکاران، می‌توانند بر انتخاب نوع گزارشهای حسابرسی تاثیرگذار باشند.
با توجه به این عوامل، حسابرس باید گزارشی را انتخاب کند که نتایج بررسی‌های او را بهترین شکل منعکس کند و برای عاملان اقتصادی قابل فهم باشد.
نتیجه گیری
از بحث فوق، می‌توان انواع گزارشهای حسابرسی صادر شده توسط حسابرسان و مبنایی را که بر اساس آن اظهارنظر می‌کنند، درک کرد. گزارش حسابرس نوعی اطمینان از سلامت مالی شرکت است. همچنین به مدیریت داخلی کمک میکند تا کنترل‌های داخلی خود را در کسب و کار بهبود بخشند. به سهامداران و هیئت مدیره نیز کمک میکند تا یکپارچگی و کارایی مدیریت داخلی را ارزیابی کنند. در نهایت به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاریشان کمک خواهد کرد.
سوالات پرتکرار
گزارش حسابرسی چیست؟
گزارشی که توسط حسابرسان صادر میشود، به عنوان نتیجه کار حسابرسی برای یک دوره مالی خاص استفاده میشود. این گزارش ممکن است شامل نقاط قوت و ضعف پروسه های مدیریت مالی، پیشنهاداتی برای بهبود سیستمها و روشهای مالی و مشاهداتی در مورد صحت گزارشهای مالی باشد.
چه فرقی بین گزارش های حسابرسی و گزارش مالی وجود دارد؟
گزارش مالی توسط مدیران یا صاحبان کسب و کار صادر میشود و در آن اطلاعات مالی کسب و کار را برای دوره مالی خاصی نشان میدهد. گزارشهای حسابرسی به عنوان نظر حسابرس در مورد صحت و سقم گزارش مالی استفاده میشود.
چه تفاوتی بین گزارش نظام مند و گزارش رایج وجود دارد؟
گزارش نظام مند برای حسابرسی شرکتهایی که به لحاظ قانونی موظف به حسابرسی هستند، صادر میشود؛ در حالی که گزارش رایج برای شرکتهای غیرموظف به حسابرسی است.
انواع گزارشهای حسابرسی کدامند؟
چهار نوع گزارش مخصوص حسابرسی وجود دارد: گزارشهای بدون نظر، گزارشهای با نظر منفی(مردود)، گزارشهای با نظر مثبت(مقبول یا استاندارد) و گزارشهای مشروط.
گزارش تأیید صحت حسابرسی، چه چیزی را تأیید میکند؟
این گزارش تأیید صحت حسابرسی، صحت و صداقت گزارشهای مالی شرکت را تأیید میکند.
گزارشهای حسابرسی بدون نظر چیست؟
گزارش بدون نظر به این معنی است که حسابرس پس از انجام کار حسابرسی، قادر به ارائه نظری در مورد صحت یا سقم گزارش مالی نیست. این ممکن است به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات کافی یا عدم تأییدیه‌های لازم باشد.
گزارشهای حسابرسی با نظر منفی چیست؟
چنین گزارشی، به این معنی است که حسابرس به نتیجه رسیده است که گزارش مالی دارای ابهامات جدی و غیر قابل قبول است. این شامل تخلفات جدی جهت حسابرسی و یا نقض قوانین مالی است.
گزارش حسابرسی مشروط چیست؟
گزارش مشروط، گزارشی است که حسابرس در آن به شرایط محدودی که قبل از صدور گزارش ایجاد شده‌اند، اشاره میکند. به عبارت دیگر، حسابرس در این گزارش، نظر خود را فقط در مورد جزئیات خاصی از صورت‌های مالی شرکت مورد بررسی (مثلاً سیستم حسابداری) اعلام میکند و در مورد سایر جوانب، نظری را ارائه نمی‌دهد.
چه نکاتی در انتخاب نوع گزارش های حسابرسی باید مورد توجه قرار گیرد؟
فعالیتهای شرکت، اندازه شرکت، نوع شرکت، نوع داراییها و بدهیها، وجود ریسکهای خاص و مدیریت داخلی از جمله عوامل مهمی هستند که در انتخاب نوع گزارش در زمان حسابرسی باید مورد توجه قرار گیرند.
چه مدارکی باید برای صدور گزارشهای حسابرسی خاص در اختیار حسابرس قرار گیرد؟
مدارکی که برای صدور این گزارش خاص باید در اختیار حسابرس قرار گیرد، شامل: گزارشهای حقوقی، قراردادهای خاص، یادداشت‌های توضیحی، و دستورالعمل‌های داخلی شرکت است.
آیا همه شرکت‌ها موظف به صدور گزارش نظام مند هستند؟
خیر، فقط شرکتهایی که برای آنها قانوناً این الزام وجود دارد، موظف به صدور گزارش حسابرسی نظام مند هستند.
