بانکداری اسلامی چیست؟

از آنجا که توسعه اقتصادی و رشد آن، از ابتدا یکی از مهم ترین خواسته های بشر بوده است. بانکداری اسلامی توانسته ویژگی هایی را به توسعه اقتصادی اضافه کند تا سریعتر به هدف والی خود برسد. تحقق اهداف شریعت و رعایت قوانین فقهی اسلامی در اقتصاد؛ تاثیر فراوانی در بانکداری اسلامی داشته است. عقود اسلامی که بارها در این سایت به آن ها پرداخته ایم، از جمله موارد تاثیرگذار بر بانکداری اسلامی بوده اند و مطابق با قانون بانکداری اسلامی است. انطباق موازین شرعی بر عملیات بانکی و حذف ربا از خواسته های اصلی بانکداری اسلامی است. در این مقاله به تاریخچه بانک، قوانین بانکی، بانکداری اسلامی … می پردازیم.

تاریخچه بانکداری


بانکداری شاید به امپراطوری بابل برگشته و حتی می توان در حمورابی نمونه هایی از وام و قبول سپرده های تجاری را یافت. در ایران باستان از این مبادلات وامی و مالی نیز وجود داشته است اما بعد از انقلاب، نظام بانکی جدیدی در تمام بانک های ملی کشور جهت حفظ حقوق سپرده گذاران و سرمایه داران برپا شد.

بانکداری ایران


اهداف سیاست پولی در نظام مردم سالاری دینی، از هدف های اصلی است که دین باید بر روی آن موثر باشد و بانک مرکزی می تواند با استفاده از مشروعات برای رسیدن به این هدف ها، مستقلانه عمل کند. در نظام جمهوری اسلامی، دین بر راس امور قرار دارد. نهاد بانک مرکزی، دولت و ملت همه در کنار هم باید به مبارزه با تورم و سیاست پولی بپردازند. در نظام های دیگر، که تورم در آن مطرح است، قیمت با انتقال دادن اطلاعات ضربه خواهد خورد و ضریب کارآمدی بازارهای مالی و کار را می کاهد. برای دوره های زمانی کوتاه تر که از لحاظ اجتماعی بهینه هستند، از قراردادهای اسمی بهره می برند. دراین حالت سرمایه گذاری ها بر روی دوره های کوتاه مدت تمرکز می کند.

بانکداری اسلامی
بانکداری اسلامی

تعریف بانکداری اسلامی


در فقه اسلامی ربا حرام است که این موضوع یکی از ضروری ترین بخش های دین به شمار می آید. در واقع حذف ربا در بانکداری اسلامی، از مولفه های اساسی است. هر چقدر بانک ها بر موازین شرعی اسلامی عمل کنند، بیشتر می توانند ادعا کنند که به بانکداری اسلامی نزدیک هستند. در بانکداری اسلامی جهت دادن تسهیلات بانکی به انواع حساب بانکی و کاربر از عقود فقهی مانند مشارکت حقوقی، مشارکت مدنی، مشاربه، مزارعه، صندوق قرض الحسنه، اجاره به شرط تملیک، جعاله و سلف… بهره می برند. بانک ها می توانند در طرح های تولیدی و عمرانی مستقیما تاثیرگذاری داشته و سرمایه گذاری کنند.

یکی از موضوعاتی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توجه خاص مسئولان قانونگذاری و اجرایی را به خود جلب کرد، تغییر نظام بانکی کشور و حذف ربا از پیکره پولی نظام اقتصادی کشور بود. به همین مناسبت، ابتدا در اقدامی لفظی، واژه بهره از کلیه قراردادهای بانکی حذف و واژه کارمزد جایگزین آن شد. بانکداری اگر بخواهد به ‌صورت یک بنگاه سود آور عمل کرده و در عین‌ حال نقش اسلامی خودش را ایفا کند و در جامعه مفید باشد، نمی تواند فاقد سود باشد ولی آن چیزی که در بانکداری اسلامی مهم است این است که باید تمامی معاملات بانکی و تراکنش‌ های بانکی بر اساس دنیای واقعی انجام بشود؛ نه به ‌صورت صوری و خارج از واقعیت.

بانک و اقتصاد اسلامی


هرچند در زندگی اجتماعی یک سری از افراد برای ثواب به نیازمندان به صورت قرض الحسنه کمک می کنند. در همین راستا بانک نیز می تواند به عنوان واسطه عمل کند. به این ترتیب که بانک می تواند وجوهی را از صاحبان دریافت کرده، وآن را به نیازمندان قرض دهد و در این بین سودی را نیز دریافت کند.

در نظام بانکداری اسلامی بانک ها از عقود بانکی بهره برده و بخشی از سپرده را به صورت مستقیم، سرمایه گذاری می کنند. این عمل در صورتی براساس بانکداری خلاقی و اسلامی خواهد بود که سپرده ها به صورت کامل و قرض الحسنه به نیازمندان تعلق بگیرد. موسسات قرض الحسنه گونه ای از بانک های غیر ربوی خواهند بود که مانع از درگیر شدن صاحب وجوه با ربا شده و از این مزایای سیستم بانکی در کشورهای اسلامی می توان بهره برد. در این نوع، ثروت نباید در دست عده خاصی از مردم حبس شود و بانک ها نیز نباید مانع آن شوند.

صندوق قرض الحسنه


یکی از راه های بسیار توصیه شده، در روایات اسلامی و حتی قرآن، اعطای قرض بدون بهره بوده است که در واقع مفهوم اصلی صندوق های قرض الحسنه را پوشش می دهد. همان طور که قبلا هم گفته شد، صندوق های قرض الحسنه موسسه های اعتباری هستند که خصوصیات بانکی و تجاری نداشته و براساس قوانین خاصی زیر نظر بانک مرکزی، اقدام به جذب سپرده های قرض الحسنه می کنند. از طرف دیگر وام هایی را در اختیار متقاضیان قرار داده که همین راه باعث پیشبرد نقدینگی خواهد شد.

ممکن است شما در ضمن مطالعه این مقاله، سوالاتی در زمینه استفاده از نرم افزار های بانکداری نیز داشته باشید. در این خصوص به اطلاع شما عزیزان می رسانیم که شرکت برنامه نویسان نو اندیش پاسارگاد، در زمره پیشروترین ها در برنامه نویسی نرم افزار حسابداری و بالاخص نرم افزار قرض الحسنه و تعاونی اعتبار می باشد که در جهت بانکداری اسلامی قدم برداشته است.

شما عزیزان می توانید برای درخواست دمو و گرفتن پاسخ سوالات خود این زمینه با ما تماس بگیرید، تا مشاوران ما راهنمایی های لازم را در اختیارتان قرار دهند.

[ratings]

اسکرول به بالا